Terugblik Appingedam

Op 4 mei vond de tweede editie van Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet in Appingedam plaats. Er waren herdenkingen op drie locaties. Lees hier het programma terug in pdf.De bezoekers konden samen met de sprekers herinneringen delen en herinneringen maken. Het was een memorabele dag die nog lang bij ons zal blijven. Door Anja Reenders, Henk Dijkstra en Sieni Pijper werd de geschiedenis van de Joodse Damsters en Professor Cleveringa toegelicht. In de achtertuin van Joan Pastoor vond ook een lezing plaats. Haar ervaring heeft zij opgeschreven en vat samen wat Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet hoopt te bereiken en hoe het voelt als men zelf aanwezig is bij een lezing.

De eerste zonnestralen bereiken de van te voren klaargezette stoelen in de besloten tuin aan de Nieuwstraat 19 in Appingedam.  Er worden veel mensen verwacht. De ruimte binnen, een voormalig Joodse slagerij, is beperkt. De weergoden zijn ons vandaag goed gezind. Het is warm genoeg om buiten te zitten, gelukkig. In de tuin heerst een serene rust. Hier en daar onderbroken door het prachtige gezang van merels in het achtergelegen parkje. Ze verstoppen zich in de eeuwenoude platanen die het park omringen. De bezoekers komen achterom via het pad langs het parkje. De eerste bezoekers arriveren vroeg. Al snel zijn bijna alle stoelen bezet. Alle leeftijden zijn vertegenwoordigd, van jong tot oud. Bekenden en onbekenden.

In de tuin van de voormalige slagerij van haar grootouders vertelt Sara Kirby-Nieweg over haar vader, grootouders en oud tante. Allen zijn ze in de periode 1942/43 vermoord.

Sara is niet groot. Gelukkig beschikt de tuin over een verhoogde veranda. Daar vertelt Sara op een bescheiden, maar indrukwekkende manier over haar familie aan de hand van meegebrachte foto’s.

Af en toe wordt een traan verdrongen, maar er is ook ruimte voor een glimlach. Sara weet met haar verhalen meerdere emoties te raken.

De oudere bezoekers knikken af en toe instemmend naar elkaar, de jongeren luisteren ademloos.

De verhalen gaan meer over vóór, dan in de oorlog. Meer over het leven dan de dood. Ook dat is mooi, want de dood krijgt pas betekenis als je het leven ziet dat daardoor verloren ging.

Ik kijk om me heen en heel nietig denk ik, wat bijzonder dat ik dit mag meemaken in mijn achtertuin; samen met de bijna 80 bezoekers op die dag. En ik denk: de verhalen van Sara zijn hier voorgoed geworteld.

Voor verhalen in de media:

Eemsbode: https://flippingbook.ndcmediagroep.nl/ems/#p=1

Eemskrant: https://www.eemskrant.nl/veel-belangstelling-voor-open-joodse-huizen-appingedam/

Foto’s: Jan Dijkhuizen